Đối với bất kỳ hệ thống xử lý nước thải nào, mục tiêu quan trọng nhất là chất lượng nước thải sau xử lý phải đạt được các yêu cầu của quy chuẩn môi trường hiện hành hay nói cách khác là chất lượng nước thải. Đây là tiêu chí bắt buộc đối với mô hình công nghệ xử lý nước thải nói chung và nước thải y tế nói riêng. Trong việc lựa chọn mô hình công nghệ phù hợp, việc đánh giá và lượng hóa tiêu chí này dựa trên hồ sơ công nghệ của mô hình và số liệu đánh giá hiệu quả xử lý của mô hình đó đối với các công trình tương tự.

Máy bơm nước thải

- Hiệu quả xử lý chi phí đầu tư

Hiệu quả xử lý của mỗi công trình đơn vị cũng phản ánh sự phù hợp trong thiết kế, vận hành công trình đơn vị đó, đồng thời ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý của toàn hệ thống. Xét hai hệ thống xử lý có chi phí xây dựng và vận hành tương đương nhau, hệ thống có hiệu quả loại bỏ chất ô nhiễm cao hơn thì sẽ an toàn trong việc tuân thủ quy định về môi trường hơn. Việc đánh giá và lượng hóa tiêu chí này dựa trên hồ sơ công nghệ của mô hình, kết quả xử lý đối với các nhóm chỉ tiêu theo quy chuẩn Việt Nam hiện hành khi vận hành hệ thống. Tỷ lệ này càng lớn, hiệu quả càng cao.

- Tuổi thọ hay độ bền của công trình, thiết bị

Độ bền của công trình, thiết bị là tiêu chí đánh giá mức độ tin cậy của kết cấu công trình cũng như tuổi thọ của thiết bị. Đối với các công trình xử lý nước thải, các thiết bị công nghệ luôn phải làm việc với cường độ cao trong môi trường khắc nghiệt, việc dừng hệ thống để thay thế và bảo dưỡng thiết bị là hết sức khó khăn. Vì vậy, tuổi thọ công trình hay độ bền của các trang thiết bị công nghệ cần được xem xét một cách cẩn trọng.

- Tỷ lệ nội địa hóa của hệ thống hoặc khả năng thay thế linh kiện, thiết bị

Tỷ lệ nội địa hóa của thiết bị là tiêu chí mang tính khuyến khích các nghiên cứu triển khai đối với khoa học trong nước. Việc sử dụng các thiết bị công nghệ có tỷ trọng nội địa hóa cao và đã được kiểm chứng hoạt động hiệu quả trong các công trình tương tự là cơ sở để giúp nhà đầu tư xem xét ưu tiên lựa chọn. Tiêu chí này thể hiện sự chủ động và dễ dàng thay thế linh kiện trong bảo trì, bảo dưỡng cũng như khắc phục sự cố trong quá trình vận hành hệ thống.

- Khả năng thích ứng khi tăng nồng độ hay lưu lượng đầu vào

Đây là một tiêu chí quan trọng trong các tiêu chí kỹ thuật. Nước thải tại các cơ sở y tế nói chung thường có sự dao động không nhỏ về lưu lượng cũng như tải lượng ô nhiễm, vì vậy các mô hình công nghệ có khả năng thích ứng đối với các dao động của các chỉ số nước thải đầu vào thường được đánh giá với số điểm cao hơn.

- Thời gian xây dựng hệ thống

Thời gian xây dựng hệ thống là tiêu chí mở, mức độ quan trọng của tiêu chí này được thể hiện trong từng trường hợp cụ thể của mỗi cơ sở y tế. Tuy nhiên, một mô hình công nghệ được đánh giá cao hơn khi có thời gian lắp đặt và hoàn thiện nhanh hơn, thời gian vận hành chạy thử và đào tạo vận hành ngắn hơn.

- Giải pháp thi công dễ dàng, thuận tiện

Giải pháp thi công dễ dàng, thuận tiện cũng là một tiêu chí tính đến trong các tiêu chí về kỹ thuật. Đối với các cơ sở y tế có vị trí thi công lắp đặt phức tạp như gần khu dân cư, diện tính nhỏ hẹp, trong khi thi công xây dựng vẫn phải tiếp tục hoạt động thì tiêu chí này cũng cần được quan tâm.

- Mức độ hiện đại và tự động hóa của công nghệ

Mức độ hiện đại và tự động hóa của công nghệ là một tiêu chí cần quan tâm. Đối với công nghệ xử lý nước thải y tế, tỷ trọng các thiết bị trong hệ thống chiếm không cao. Bởi vậy, việc thiết lập một hệ thống điều khiển tự động hóa là việc không quá khó. Hệ thống điều khiển tự động sẽ giảm chí phí nhân công trong khâu vận hành, tăng hiệu quả xử lý của hệ thống.

- Khả năng mở rộng cải tiến module của thiết bị

Khả năng mở rộng cải tiến module của thiết bị là một tiêu chí khi xem xét đánh giá phụ thuộc nhiều vào điều kiện của từng cơ sở y tế. Khi đánh giá tiêu chí này cần đối chiếu với kế hoạch, quy hoạch tổng thể chung để đưa ra tỷ trọng điểm cho phù hợp.

- Thời gian tập huấn và chuyển giao công nghệ

Thời gian tập huấn vận hành hệ thống là một tiêu chí gián tiếp đánh giá mức độ phức tạp của công nghệ. Tiêu chí này thường đánh giá dựa trên đề xuất của các nhà cung cấp.

2. Các tiêu chí đánh giá về mặt kinh tế

Tổng vốn đầu tư xây dựng công trình, chi phí vận hành và chi phí bảo trì, bảo dưỡng công trình là cơ sở để xác định các tiêu chí đánh giá về mặt kinh tế. Chi phí đầu tư công trình được sử dụng để so sánh lựa chọn phương án đầu tư có lợi nhất về mặt kinh tế.

Cụ thể các nhóm tiêu chí đánh giá về mặt kinh tế như sau:

- Chi phí xây dựng và lắp đặt thiết bị

Chi phí xây dựng bao gồm chi phí nguyên vật liệu xây dựng, công lao động, vận chuyển và một số chi phí phụ trợ khác. Chi phí này có thể được biểu diễn qua suất đầu tư xây dựng trên một đơn vị nước thải.

- Chi phí vận hành, bảo trì, sửa chữa

Chi phí vận hành bao gồm: chi phí điện, nước, hóa chất, nhân công. Chi phí bảo trì và sửa chữa công trình là chi phí dùng cho việc bảo trì, bảo dưỡng hệ thống.

- Các tiêu chí đánh giá về môi trường

Các tiêu chí đánh giá về môi trường được cụ thể như sau:

- Diện tích không gian sử dụng của hệ thống

Diện tích không gian sử dụng của hệ thống xử lý là một tiêu chí về môi trường cần đánh giá trong công tác lựa chọn. Đối với các cơ sở y tế tại Việt Nam, diện tích đất sử dụng là hạn chế do các bệnh viện lớn thường nằm trong khu vực đông dân cư. Việc lựa chọn một mô hình công nghệ có sử dụng ít diện tích đất thường là tiêu chí quan trọng hàng đầu đối với một số cơ sở. Một mô hình chiếm ít diện tích đất sử dụng, tạo cảnh quan môi trường hài hòa tại các cơ sở sẽ chiếm ưu thế trong việc lựa chọn.

- Tỷ lệ sử dụng nguyên liệu và năng lượng

Sử dụng ít năng lượng và nguyên liệu đồng nghĩa với việc hạn chế phát thải thứ cấp vào môi trường. Vì vậy tiêu chí này được liệt kê vào nhóm tiêu chí về môi trường.

- Khả năng tái sử dụng chất thải thứ cấp

Khả năng tái sử dụng sản phẩm thứ cấp sau xử lý được liệt kê vào nhóm tiêu chí về môi trường. Việc tái sử dụng nước thải sau xử lý cho việc tưới tiêu đối với nước thải các cơ sở y tế là việc có tính khả thi. Việc này rất có ý nghĩa đối với các cơ sở y tế vùng xa có điều kiện không thuận lợi về nước cấp. Hơn nữa, việc tái sử dụng nước thải sau xử lý là việc làm tiết kiệm tài nguyên, mang tính bền vững và thân thiện với môi trường.

- Mức độ xử lý chất thải thứ cấp

Trong xử lý nước thải y tế, phát thải thứ cấp chủ yếu là bùn thải và khí thải. Một mô hình công nghệ được đánh giá cao khi quan tâm đến sự phát thải thứ cấp trong quá trình xử lý. Mô hình công nghệ hoàn thiện khi đề cao các giải pháp tổng thể trong xử lý triệt để cả hai yếu tố ô nhiễm phát sinh này.

Mức độ rủi ro mất an toàn đối với người vận hành, môi trường và giải pháp phòng ngừa, khắc phục khi xảy ra sự cố

Đây là tiêu chí quan trọng nằm trong nhóm tiêu chí về môi trường. Mô hình công nghệ ít xảy ra các sự cố rủi ro mất an toàn đối với người vận hành và môi trường cũng như việc dễ khắc phục sau khi xảy ra sự cố môi trường. Đối với các cơ sở y tế không sử dụng công nghệ tự động hóa trong xử lý hoặc có vị trí gần với khu dân cư, nguồn nước sinh hoạt,... cần phải đánh giá hết sức thận trọng tiêu chí này.

Các tiêu chí đánh giá về văn hóa - xã hội và quản lý

Nhóm tiêu chí xã hội bao gồm mức độ chấp nhận của cộng đồng đối với những ảnh hưởng do hệ thống xử lý nước thải gây ra. Cụ thể nhóm tiêu chí này bao gồm:

- Mức độ mỹ học của hệ thống với cảnh quan khu vực

Hệ thống xử lý phù hợp với quy hoạch chung của cơ sở y tế, thiết kế xây dựng đẹp hài hòa với cảnh quan chung là tiêu chí được liệt kê vào nhóm tiêu chí văn hóa - xã hội và quản lý. Đối với cơ sở y tế, đặc biệt là đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh việc tạo lập một cảnh quan thiên nhiên sinh động, hài hòa và thân thiện với môi trường là một trong những yếu tố quan trọng nâng cao chất lượng khám bệnh, chữa bệnh và điều trị.

- Khả năng thích ứng với điều kiện môi trường của vùng, miền

Khả năng thích ứng với điều kiện môi trường vùng miền là một tiêu chí quan trọng cần phải được xem xét một cách kỹ lưỡng trong lựa chọn công nghệ. Một mô hình công nghệ được đánh giá cao khi đã tính toán tới các ảnh hưởng trong điều kiện khí hậu của các vùng, miền. Về điều kiện tự nhiên cần phải chú ý tới các yếu tố ảnh hưởng của khí hậu vùng, miền lên hiệu quả xử lý của hệ thống.