Áp lực nước yếu là vấn đề đau đầu của nhiều gia đình Việt, đặc biệt là vào giờ cao điểm hay đối với những căn nhà cao tầng. Vòi sen chảy nhỏ giọt, máy giặt bơm nước ì ạch, bình nóng lạnh không đủ áp lực để hoạt động hiệu quả… Đó là lúc máy bơm tăng áp trở thành "vị cứu tinh".

Tuy nhiên, chọn máy bơm tăng áp không chỉ đơn thuần là mua một chiếc có công suất thật lớn. Việc chọn đúng công suất máy bơm tăng áp phù hợp với nhu cầu gia đình không chỉ giúp bạn có đủ nước dùng mà còn tiết kiệm điện đáng kể, kéo dài tuổi thọ cho thiết bị và tối ưu hiệu suất sử dụng nước. Ngược lại, chọn sai công suất có thể gây lãng phí, máy nhanh hỏng hoặc thậm chí làm hư hại đường ống nước.

Các yếu tố cần xác định trước khi tính toán công suất máy bơm tăng áp

Trước khi bắt tay vào tính toán, bạn cần trả lời hai câu hỏi quan trọng sau:

1. Nhu cầu sử dụng nước của gia đình (Lưu lượng nước - Q)

Đây là tổng lượng nước mà gia đình bạn cần sử dụng cùng lúc tại một thời điểm. Để xác định, bạn cần:

- Số lượng thành viên trong gia đình: Đây là yếu tố cơ bản để ước tính mức tiêu thụ.

- Các thiết bị sử dụng nước đồng thời: Hãy liệt kê tất cả các thiết bị có thể bật cùng lúc như:

- Vòi sen tắm (có thể có nhiều vòi sen hoạt động cùng lúc).

- Vòi lavabo, vòi rửa bát.

- Máy giặt.

- Bình nóng lạnh.

- Bồn cầu.

Ước tính lưu lượng cần thiết: Một cách đơn giản là tính tổng lưu lượng của các thiết bị có khả năng hoạt động đồng thời. Ví dụ:

- Vòi sen: khoảng 0.05 - 0.1 m³/giờ

- Vòi lavabo/rửa bát: khoảng 0.02 - 0.05 m³/giờ

- Máy giặt: khoảng 0.1 - 0.2 m³/giờ (trong giai đoạn bơm nước)

- Bồn cầu: khoảng 0.01 - 0.02 m³/giờ

Ví dụ: Gia đình 4 người, thường xuyên có 2 vòi sen, 1 vòi rửa bát và 1 máy giặt hoạt động cùng lúc. Tổng lưu lượng ước tính có thể vào khoảng 0.05x2 + 0.02 + 0.1 = 0.22 m³/giờ. (Lưu ý: Bạn nên làm tròn lên một chút để có dự phòng).

2. Áp lực nước cần thiết (Cột áp - H)

Đây là độ cao mà máy bơm cần đẩy nước lên và áp lực nước cần có tại điểm sử dụng cuối cùng.

- Độ cao từ vị trí đặt bơm đến điểm sử dụng nước cao nhất (H đẩy cao): Đây là khoảng cách thẳng đứng từ mặt nước nguồn (nếu bơm trực tiếp từ bể ngầm) hoặc từ vị trí đặt máy bơm (ví dụ: tầng 1) đến điểm xả nước cao nhất trong nhà (ví dụ: vòi sen ở tầng 3).

- Áp lực hao hụt do ma sát đường ống và co cút (H hao hụt): Nước khi chảy trong đường ống, đặc biệt qua các khúc cua, co cút, van khóa sẽ bị giảm áp lực do ma sát. Dù khó tính toán chính xác tuyệt đối cho gia đình, bạn có thể cộng thêm một phần dự phòng.

- Áp lực cần thiết tại điểm sử dụng (H áp lực yêu cầu): Một số thiết bị như vòi sen, bình nóng lạnh cần một áp lực tối thiểu để hoạt động hiệu quả. Ví dụ:

- Vòi sen, bình nóng lạnh: cần khoảng 1.5 – 2.5 bar.

- Quy đổi: 1 bar tương đương khoảng 10 mét cột nước (10m H2O). Như vậy, 1.5 bar sẽ là 15m, 2.5 bar là 25m.

Ví dụ: Nhà 3 tầng, máy bơm đặt ở tầng 1 (cách bể ngầm 2m). Vòi sen cao nhất ở tầng 3, cách mặt sàn tầng 1 khoảng 7-8m. Giả sử cần áp lực 2 bar tại vòi sen.

H đẩy cao = 2m (từ bể lên bơm) + 8m (từ bơm lên vòi sen cao nhất) = 10m.

H áp lực yêu cầu = 2 bar = 20m.

Hướng dẫn cách tính toán công suất máy bơm tăng áp

Sau khi đã xác định được các yếu tố trên, chúng ta sẽ tiến hành tính toán.

1. Tính toán Lưu lượng nước tổng (Q)

Như đã đề cập ở trên, Q là tổng lưu lượng nước bạn ước tính cần dùng cùng lúc.

Đối với hộ gia đình phổ biến, bạn có thể tham khảo nhanh:

- Gia đình 2-3 người, 1-2 phòng tắm: Q khoảng 0.8 – 1.2 m³/giờ.

- Gia đình 4-5 người, 2-3 phòng tắm: Q khoảng 1.5 – 2.5 m³/giờ.

- Gia đình trên 5 người, nhiều phòng tắm/thiết bị: Q khoảng 2.5 – 4 m³/giờ trở lên.

2. Tính toán Cột áp tổng (H)

Công thức tính cột áp tổng (H) bao gồm:

- H đẩy cao: Đây là tổng chiều cao thẳng đứng từ nguồn nước (ví dụ: đáy bể ngầm) hoặc vị trí đặt bơm đến điểm sử dụng nước cao nhất.

- H áp lực yêu cầu: Là áp lực nước mong muốn tại điểm xả cuối cùng, đã được quy đổi ra mét (ví dụ: 2 bar = 20m).

- H hao hụt ma sát: Đối với gia đình, để đơn giản và an toàn, bạn nên cộng thêm khoảng 10% - 20% của tổng (H đẩy cao + H áp lực yêu cầu). Phần này dùng để bù đắp cho việc giảm áp do đường ống dài, nhiều co cút hay van khóa.

Ví dụ tiếp theo:

H đẩy cao = 10m

H áp lực yêu cầu = 20m

H hao hụt ma sát = (10m + 20m) * 15% = 30m * 0.15 = 4.5m (làm tròn 5m)

Vậy, H tổng = 10m + 20m + 5m = 35m.

3. Chọn công suất máy bơm (Dựa vào Q và H)

Sau khi có Q (Lưu lượng tổng) và H (Cột áp tổng), bạn có thể tìm kiếm thông tin từ các nhà sản xuất máy bơm. Mỗi máy bơm sẽ có một biểu đồ đặc tính (đường cong Q-H) cho thấy mối quan hệ giữa lưu lượng và cột áp mà nó có thể đạt được.

- Nguyên tắc chọn: Bạn cần chọn một máy bơm có Q và H định mức trên biểu đồ lớn hơn hoặc bằng một chút so với Q và H bạn đã tính toán.

- Cách đơn giản hơn cho gia đình: Dựa vào Q và H đã tính, bạn có thể tham khảo bảng chọn bơm hoặc nhờ sự tư vấn từ các cửa hàng uy tín. Họ sẽ đề xuất công suất (HP hoặc kW) phù hợp.

Ví dụ: Với Q = 2.5 m³/giờ và H = 35m, bạn có thể được tư vấn chọn máy bơm tăng áp có công suất khoảng 0.75HP (tương đương 550W) hoặc 1HP (tương đương 750W) tùy thuộc vào model và thương hiệu cụ thể, để đảm bảo máy hoạt động hiệu quả và có đủ dự phòng.

Các yếu tố khác cần xem xét khi chọn mua máy bơm tăng áp

Ngoài công suất, bạn cũng nên cân nhắc thêm các yếu tố sau:

- Chất lượng và thương hiệu: Ưu tiên các thương hiệu uy tín như Panasonic, Wilo, Ebara, Pentax, Grundfos… để đảm bảo độ bền và chế độ bảo hành.

- Chức năng tự động: Máy bơm tăng áp có rơ le áp lực hoặc công nghệ biến tần (Inverter) sẽ tự động bật/tắt khi có/không có nhu cầu sử dụng nước, hoặc điều chỉnh công suất theo thực tế, giúp tiết kiệm điện tối ưu và hoạt động êm hơn.

- Độ ồn: Nếu máy bơm đặt trong nhà hoặc gần khu vực sinh hoạt, độ ồn là yếu tố cần quan tâm.

- Giá thành và chế độ bảo hành: Tìm hiểu kỹ chính sách bảo hành và so sánh giá giữa các nhà cung cấp.

- Nguồn nước cấp: Nước sạch, nước giếng khoan hay nước nhiễm phèn sẽ ảnh hưởng đến loại vật liệu cấu tạo bơm (ví dụ: inox chống ăn mòn).

Lời khuyên từ chuyên gia

- Đừng ngần ngại hỏi chuyên gia: Nếu bạn cảm thấy việc tính toán quá phức tạp, đừng tự ý chọn mua. Hãy chụp ảnh hoặc mô tả chi tiết hệ thống nước hiện có và nhờ sự tư vấn từ các chuyên gia hoặc cửa hàng máy bơm uy tín.

- Không chọn bơm theo cảm tính: Việc chọn máy bơm chỉ dựa vào công suất (HP/kW) mà bỏ qua lưu lượng và cột áp là một sai lầm phổ biến. Một máy bơm 1HP có thể cho lưu lượng lớn nhưng cột áp thấp, hoặc ngược lại, tùy thuộc vào thiết kế.

- Bảo trì định kỳ: Dù máy bơm tốt đến đâu cũng cần được bảo trì, vệ sinh định kỳ để đảm bảo hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ.

Xem >>> Máy bơm hút chìm | Bình tích áp